Sabtu, 24 Juli 2021

TUHAN MEMELIHARA UMATNYA

 KOTBAH MINGGU VIII DUNG TRINITATIS

Minggu 25 Juli 2021 

Nas : 2 Rajaraja 4:42-44


TUHAN MEMELIHARA UMATNYA


Selamat Hari Minggu! Sahabat yang baik hati, Tuhan itu baik, dalam keadaan kritis ada saja jalan yang dipakai Tuhan untuk menolong orang yang dikasihiNya.  Demikianlah kotbah Minggu ini bagaimana Nabi Elisa melakukan mujizat. Murid-murid yang mengikuti dia dalam situasi kelaparan, tidak ada makanan untuk dimakan. Namun ada orang yang tidak dikenal datang membawa makanan yaitu 20 roti jelai.


ada makanan syukur itu suatu mujizat, namun bagaimana dapat keuang dengan 20 roti jelai sementara orang yang kelaparan seratus orang? Elisa memerintahkan pelayanannya untuk membagikannya dan dibagikan mujizat pun terjadi mereka makan semua dan ada sisa. 


Percaya pada pertolongan Tuhan, adalah seruan kotbah Minggu ini. Percaya pada Tuhan dalam keadaan sesulit apapun, Tuhan memelihara hidup kita bahkan lebih dari apa yang kita pikirkan. Kotbah ini menjadi penambah immun dan semangat bagi kita di masa pandemi ini. 


Selengkapnya disini saya kirimkan kotbah bahasa Batak, yang tertulis dalam Buku Impola ni Jamita terbitan Percetakan HKBP. 


Tuhan memelihara dan memberkati hidup kita! 


DIRAMOTI DEBATA DO BANGSONA



Patujolo

Buku Raja-raja marisihon sejarah parulaon ni angka raja-raja di Juda dohot di Israel. Molo tajaha do isina, buku Raja-raja ima udut ni barita ni buku 1-2 Samuel. Dung mate raja Daud, bangkit ma raja Salomo, dungkon ni Salomo tarbagi dua do Harajaon Israel Raya gabe dua harajaon ima: Juda na marharajaon di Jerusalem niuluhon ni Rehabeam, jala di Utara na ginoar Israel marharajaon di Samaria niuluhon ni Yorobeam. Di Juda ima marga Yuda dohot Benjamin, di Utara ima 10 marga na asing.  


Nonor do dipatorang di buku 1-2 Raja-raja on taringot tu parulaon ni angka raja. Ganup raja na pinabangkit sai disurathon hatorangan ni partingkianna, piga taon umurna bangkit raja, songon dia hasatiaon na maradophon Patik ni Debata, ise inongna, parmatena dohot namanggatihon, rodi angka aha na masa na niula ni ibana tingki manguluhon bangsoi. Alani dokumen sejarah do Buku Raja-raja on di bangso Israel sijahaon jala siparsiajaron ni angka sundut na mangihut. Sai sai adong do suhat suhat ni panurat Buku Rajarajaon taringot tu hasatiaon ni angka raja tu Patik ni Debata. 


Raja na denggan roha na mangoloi Hata ni Debata parohon hasonangan do tu bangsoon, alai baliksa raja na so satia tu Patik ni Debata paro mara dohot ragam ni hasusaan do tu bangso ni Debata. 


Peran ni Panurirang di masa harajaon ni Israel

Di sude parulaon ni angka raja i, dijou Debata do panurirang, pasahathon hataNa, paingothon raja dohot bangsoi asa umbuk parulaonnasida tu Patik ni Debata. Dijou Debata panurirang mamanghulingi rajai asa marojahan di Hata ni Debata sude haputusan dohot parulaonna. Molo so umbuk  tu tona ni Debata, dipasahat do toru  dohot uhum. 


Di catatan ni Buku Raja-raja adong do na unduk alai torop muse do na so unduk. Ndang sude raja manjanghon hata ni Panurirangi, pola tahe diela jala dilelei rajai do angka panurirang i alai sai tajom angka kritik nasida di angka pambahenan ni raja na so marojahan tu hata ni Debata. Udutnii, hira sude do angka raja di Israel (Utara) hona toru ni Debata, ala Nasida mangihuthon parsombaon Lombu Mas na dimulai sian Jorobeam 1. Jala ido na nialo ni angka Panurirang tarlumobi ma haroro ni panurirang Elia dohot si Elisa.


Panurirang Elia dohot Elisa paboahon na mangolu do Debata, mangaramoti bangsoNa. Ndang adong gunana marsomba tu baal manang ganaganaan ai na pinauli ni tangan doi. Alai anggo Debata ni Israel Debata na Sun Gogo jala tuk patupa angka tanda halongangan di bangsoNa. Haroro ni Panurirang Elia di Utara tungkas do paraloan ni Panurirang i di sude naso uhum na binahen ni Ahab, tarlumobi ma pambahenan ni Isebel: pangarupaon, parsombaon ball sahat tu hajahaton na gae hagigian ni Jahowa.


Dalan patoguhon roha ni bangsoi manghaporseai Debata  torop do angka tanda halongangan na dipinatupa ni si Elia: masa haleon potir ala ditangianghon Elia na so ro udan tolu satonga taon lelengna, manarihon ngoluna marhite pidong si gak, manarihon na mabalu di Sarfat, pangoluhon na mate dohot na asing. Sandok tung huaso ni Debata do na mangaramoti bangsoNa dohot naposoNa. Alani i sotung adong bangsoi na porsea tu be ball manang ganaganaan. Ai ball dohot debata na leban tung ganaganaan ni tangan do i. Alai anggo Debata ni Israel, Debata na mangoli, na gogo jala marhuaso manarihon bangsoNa.


Elisa manguduti hapanurirangani si Elia.

Elisa ima panurirang na pinillit ni Debata manguduti ulaon ni panurirang Elia. Ai tu ibana do dilehon sampesampe ni si Elia i tingki manaek ibana tu banua ginjang dialap Debata (2 Raj 2:14). Elisa ima sisean na tangkas mananda ulaon ni si Elia, jala dijou ibana do Elisai Damang (2 Raj 2:12), jala marsitutu ibana patupa ulaon hapanurirangon i songon na niula ni si Elia ala nungga songgop tondi ni si Elia tu ibana (2 Raj 2:14). 


Hajongjongan ni Panurirang Elisa ima, na mangolu do Debata manarihon hangoluan ni bangsoNa. Ndang marnamontok asi ni roha ni Debata di bangsoNa. Disarihon Debata do nasida jala di parmudu. Tanda na mangolu Debata tarida doi sian angka halongangan na pinatupa ni panurirang Elisa. 


Angka halongangan na dipatupa ni si Elisa ima: palua na mabalu sian parutanganna (2 Raj 4:1-7, Parompuan di Sunem (8-18; pangolu maung mate 18-37), ingkau rata naso taroangan Gabe tarpangan (38-41), mangan saratus halak marhite dua pulu sagusagu (42-44), pamalum Naeman Partogi ni raja Aram (2 Raj 5:1-7), mumbang tangke (2 Raj 6:1-7). Sian angka ulaon na pinauli ni Elisa naeng ma tangkas Israel mananda jala marsomba tu Debata. Debata marhuaso jala marhagogoon mangaramoti bangsoNa.


Turpuk: Mangan 100 Halak marhite 20 Sagusagu


Adong do pandohan ni halak Batak mandok: “hancit sineat ni raut, humancitan sineat ni butuha”. (Sakit diiris oleh pisau, namun lebih sakit diiris oleh kelaparan). Padohan on patuduhon tung na hansit situtu do halak na so dapot mangan jala maniak panghilalaan. 


Pigapiga hali barita taringt tu anturaparon ditaringoti di Bibel i, ima: Abraham dung dijou Debata haruar sian Haran gabe tinggal di Ibana di Misir (1 Musa 12:10), dungi barita ni si Ruth dohot Naomi (Ruth 1:1) dohot 2 Raja 6 :25. Udut nii barita parnangkok ni si Josep gabe partogi di Misir. Marhite hapandeon ni si Josep mangalapi nipi ni Raja Pharao mamangke masa pamangadopi 7 taon paremean na denggan masa hadumaon alai udutnii masa 7 taon partaonan na so denggan (Baca 1 Musa 41). Sian na ditaringoti angka haraparon di Bibel i, sai adong do tona na bagas ima pangaramotion ni Debata di ngolu ni hajolmaon. Laos on do Barita Nauli di hita di partingkian nuaeng, paboa naso mabiar hita mangadopi “krisis pangan” nda diprediksi ni angka pande tu joloan ni ari. Ndang pasombuon ni Debata bangsona mago binahen ni na anturaparon. Godang dalan bahenon ni Debata mangaramoti dohot manarihon angka na niasianNa.


Turpuk Jamita Mingguon ima sipatudu na tangkas doi paboa Debata manarihon halak na male. Marragam do dipangke Debata dalan manarihon angka naposoNa.  Adong dua na masa di 2 Rajaraja 40 on halongangan na binaen ni Elisa manarihon halak na dibagasan haleon potir. Ai masa do haleon potir di Gilgal (2 Raj 4:38). Borhat do sisean mancalong ingkau rata harangan dilompa dibalanga, hape idama ia ingkau rata nabinuatnasida ndang tarpangan alai ro ma si Elisa disirsirhon ibana ma itak tu sipanganon idama gabeboi adong panganon nasida (2 Raj 4:41). 


Udut nii ma muse marpungu do Elisa dohot siseanna dohot halak toropna 100 halak, alai idama ndang adong panganon di nasida. Ai sude do luat Gilgal masa haleon potir. Hape ida ma adong do halak Baal Salise mamboan sagusagu 20 sian patumonaan naniulana mangalehon peleanna tu si Elisa. Disuru si Elisa ma asa dilehon na toropi asa mangan nasida. Songon na manjua do ibana ai ndang tuk bahenon ni 20 sagusagu sagat tu 100 halak. Alai ida ma masa do halongangan i, ala ni haporseaon di hata ni Debata,  dileon ma sagusagu i jala mangannasida, jala idama adong lobi. 


Sian turpuk on naeng ma putihanta jamita na arga:


1. Sikap dohot tindakan ni si Elisa mangadopi hagogotan

Godang do hamaolon na niadopan ni si Elisa dohot angka hasusaan na masa di bangso i. Alai sai adong do dalan na dibaen ni si Elisa paluahon sian hagogotan i. Elisa sahalak Panurirang na porsea di huaso ni Debata jala na patuduhon huaso ni Debata sian hamaolon na niadopanna. Sude angka tanda halongan na pinatupa nisi Elisa paboahon, na tuk do huaso ni Debatapaluahon hita sian hagogotan godang. Ndang lari si Elisa sian masalah na niasopanna, alai sai adong do na boi patupaonna marhite huaso ni Debata asa malua sian hagogotan. 


a) “Lehon ma di situan natorop i asa mangan nasida” (ayat 42), pandohan na lambok na manarihon na torop. Ndang dirina disarihon si Elisa jumolo, alai na torop i do, ima angka naung male ala ni haleon potir na niadpannasida.  Hadirion na paujolohon situan na torop ima sada sikap sipujion. Ai sahit bolon na masa disihatoropan nuaeng ima na holan mamingkirhon na ringkot tudiri.  Taingot ma molo holan na manarihon tudiri do hita masa ma anturaparon, ala pagodanghu dipohul na deba diibana ndang manarihon halak. Alai molo sude do jumolo manarihon situan na torop, sonang jala maduma do situan na torop.


b) “Ai songon on do hata ni Jahowa:  ingkon mangan angka jolma i, jala ingkon adong dope teba.” (ayat 43).  Ndang asal disuru si Elisa mangaleon situan na toropi mangan, alai marojahan do tu Hata ni Debata. Ojahan parsuruon ni si Elisa mangalehon na torop i asa mangan ima borhat sian haporseaon na tangkas, na marojahan tu hata ni Debata. Ndang tubutubu ni roha ni si Elisa ibana mandok si dohononna, alai tung borhat sian haporseaon di hata ni Debata do. 


Jamita na mansai arga do pandohan ni si Elia on di hita di partingkian nuaeng, porsea do hita di hata ni Debata? Asa ndang na holan umoto hata ni Debata na ringkot, alai porsea jala manghangoluhon hata ni Debata. Ai ndang holan di sagusagui hape hangoluan i, alai hata ni Debata na tahaporseai ido mamasumasu sagusagui gabe sagat hita mangan. Toho do na nidok di na tarsurat i: “ndada holan sagusagu hangoluan ni jolma” (5 Musa 8:3), laos on do dipangke Tuhan Jesus mangalusi pangunjunan tingki marpuasa Ibana (Mateus 4:4). 


Tatiru ma sikap dohot tindakan ni si Elisa mangadopi partingkian na gonting i, unang lari sian masalah alai tapangido ma gogo asa haruar hita sian masalah. Ndang cukup holan na marungutungut alai soada pambahenon. Didok hata ni angka pande: “dao dumenggan sada tiruan, sian saribu ungutungut”. Tahaporseai ma hata ni Debata di sude ulaon sikap dohot parulaonta. 


2. Ise do halak Baal-Salise?

Longang do roha di ayat 42 on, ai ro sada aktor na so binoto haroroanna ima halak “Baal Salise”. Molo tajalahi di Bibel i holan dua hali do jumpang pandohan “Salisa” ima di 1 Sam 9:4 dohot di turpuk on. Di 1 Sam 9:4 ndang adong hatorangan na jumpang hita disi holan tano pamolusan ni si Saul doi tingki mangalelei si Daud. Ndang adong hatorangan songon dia luat Salisa on. Alai disituasi na gonting di si Elisa tarsurat paboa adong ro sahalak sian Baal Salisa mamboan sagusagu, songon pelean patumonaan na niulana tu naposo ni Debata. Ndang adong hatorangan ise halak Baal Salise, alai sian haporseaon tadok ma na sinuru ni Debata paluahon Elisa dohot odoranna di situasi na gonting i.


Dohononta ma, jamita na arga do na masa on, na boi hape dipangke Debata naso tinanda, naso tinagam ni roha dohot naso adong tarsurat sejarahna di ngolunta boi ro mangurupi dohot paluahon na porsea sian hagogotan na masa di ngolu on. Toho do na didok ni na tarsurat i: “Na so dung niida ni mata, na so dung binege ni pinggol, na so dung hehe di bagasan roha ni jolma, ido diparade Debata di angka na manghaholongi Ibana.” (1 Kor 2:9).



3. Pangoloion marsaulihon na denggan: “Beha ma pangalehonku mangganupi saratus halak?”

Songon dia do boi mangan 100 halak marhite 20 sagusagu? Ima logina ni naposo nisi Elia, alai ala pangoloion di Hata ni Debata na pinasahat ni Si Elia, dioloi ibana jala disagihon ma na 20 sagusagui, idama didok di ayat 44 adong dope tebana manang lobi. 


Suang songoni do na masa dina nilehon ni Tuhan Jesus mangan 5000 halak holan marhite 2 dengke dohot 5 roti na tarsurat di Mateus 14:13-21 (ida Mark 6:30-44, Luk 9:10-17, Joh 6:1-13). Ala sai torop do ro tumangihon pangajaran ni Jesus, tudia Jesus borhat sai torop do halak naeng tumangihon pangajaranna pola lupa ne nasida mangan. Nunga naeng borngin, didok siseanima ma tu Tuhan Jesus asa disuru nasida mulak. Alai ro Jesus mandok: “ndang pola laho nasida, lean hamu ma nasida mangan”  (Mat 14:16). Logika ni siseani, songoni dima mangalehon nasida mangan, jala suhi do inganan i, aut sura pe adong hepeng nasida mauhor sipanganon nunga tutup angka partigatiga. Na adong hola 2 dengke dohot 5 roti ido, bohama mangalehon mangan 5000 halak? Alai ro Jesus mandok: “boan hamu mai tu Ahu” (Mat 4:18), dungi disuru ma na torop i hundul, dungi martangiang Jesus  mamasumasi, dungi dibagi ma roti i tu natoropi. Mangan 5000 halak, jala ida ma lobi 12 bakul. 


Jotjot do hita mangula marojahan tu logika, nadenggan doi. Alai sian logina na taben ingkon porsea do hita di Hata ni Debata laho mangulahon sada ulaon. Songon na masa di turpuk on dohot naung binahen ni Tuhan Jesus, gabe torang ma di hita paboa halongangan i masa molo adong pangoloion di hata ni Debata. Molo olo hita mangoloi hata ni Debata, sai na saut do lobi sian na piningkiran ni roha baliksa tahe lobi sian na piningkiran i. Alai molo so adong do pangoloion ndang masa halongangan. 


*Panimpuli*

Halongangan do na pinatupa ni si Elisa di jamita di Mingguon paboa marragam do dalan ni Debata mangaramoti angka na niasianNa. Di situasi na gonting ro pangurupion sian naso tinagam ni roha, jala masa halongangan i sian naso mungkin dipingkiran ni jolma. Antong ndang pikiran sipangasahononhon mangadopi hamaolon, alai haporseaon di Hata ni Debata jala pangoloion di parsuruon ni Debata do. Tatiru ma songon si Elisa na mangadapi situasi na gonting i marhite haporseaon di Hata ni Debata.


Tabe: Pdt Nekson M Simanjuntak

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

KEBAHAGIAAN ORANG BENAR

  Kotbah Minggu Exaudi Minggu, 12 Mei 2024 Ev. Mazmur 1:1-6 KEBAHAGIAAN ORANG BENAR Selamat Hari Minggu! Sahabat yang baik hati, kotbah ming...