Selasa, 20 Juni 2023

BOTO LUNGUN: Marningot Dangol, Mangeahi Hamajuon

 BOTO LUNGUN:

Marningot Dangol, Mangeahi Hamajuon

Nantuari torop do angka dongan na paboahon na lulus angka iakhonna masuk tu Perguruan Tinggi Negeri hombar tu pengumuman na pinamasa ni pamarentanta. Selamat ma tu angka inakhonta anggiat ma sai tulus parsikolaannasida be di tingkina. Di angka naso lulus, sai dipatongon ma parsikolaan na ude di nasida, di angka na mamillit karejo sai di patongon ma parkarejoan di nasida.

Di ombas na ulinon ni gurithon taringot tu boto lungun, asa songon dia pe anakhonta asa diboto lungun. Sipasingot boto lungun on marharoroan do sian pengalaman ni halak Israel.

Adong do sada panindangion ni bangso Israel na dimemehon sian sundut tu sundut, ima asa diingot dangol ni ompu nasida uju di Misir dope. Jala ganup natoras mangajarhon jala mamodahoni tu angka ianakhonna be ganup ari dohot tingki pe. Digoari mai Credo Israel, lapatanna: panindangion asa diboto nasida lungun ni roha, unang ginjang roha nasida molo nunga maduma. Angkupnii asa unang masa muse songon na diae ni ompung nasida tingki di parhatoban di Tano Misir.
On ma Credo ni halak Israel na taraurat di 5 Musa 6:21-23 (TOBA) "Jadi dohononmu ma tu anakmu: Hatoban ni si Firaun do hami na jolo di Misir, gabe ditogihon Jahowa hami ruar sian Misir marhite sian tangan na gogo. Jala dibahen Jahowa do tanda dohot halongangan angka na bolon jala na rahat di Misir, tu si Firaun dohot tu sandok isi ni bagasna di adopannami.
Alai anggo hami ditogihon Ibana do ruar sian i, asa boanonna hami masuk jala lehononna tu hami tano naung niuarihonna tu ompunami."

Panindangion on dihangoluhon nasida tujuanna asa sude bangsoi marsundutsundut marningot sejarah, diboto lungun jala asa unang masa be pangalaho songon na diae ni ompunasida. Arga pambahenan ni Debata di ngoluna.

Lam dirimangan ma songon dia ngolu ni halak Batak, tarlumobi sundut parjolo dohot paduahon mangaranto tu parserahan torop doi nionjar ni na lungun. Adong doi na borhat ala mangalului pandaraman, manombang, adong doi na borhat marsikola dohot angka motivasi na asing pe. Alai hira sude marpanindangi molo borhat pe sian bona pasogit ala nionjar ni na lungun. Memang adong do na borhat naung Amtenaar manang pegawai di masa ni Bolanda, alai tong hira bilangan jari dope. Suang songoni nang angka na pinatujolo ni missionaris marsikola, angka guru sending dohot na asing.
Tontu sai dimemehon do tu anak ro di pahompuna asa diboto lungun, asa boi tong adong parsitutuon mangeahi ngolu ma dumenggan. Jala molo tung jumpang pe angka hadumaon dohot hamajuon unang madabu tu ginjang ni roha marhite na mamodai boto lungun.

Adong do ende nauli na ginurithon ni amanta seniman Batak: Tagor Tampubolon domu tu "Boto Lungun" on didok songon on:

Boto lungun anakku.
Di masa ni haleon on.
Unang be sai todo hasian.
na so tolap gogoki.

Bereng anggi ibotomi.
Ba torop so piga i.
Sotung sumolsol bagi i.
Molo so marsikkolai.

Burjuhon damang na marsikkolai, ido na boi tarbahen au, nalao pauseangmi.
Ai soada hauma hasian, na lao panjaeanmi.
Burjuhon ma parhaseang ma, hinorus ni hodokki.

Ganup binege jala diendehon lagu on, tung sihol roha tu natuatuai, sipata ro ilu gabe niingot bohina, podana nang hatana na lambok mamodai asa burju marsikola. Ai ido na boi taebahensa, so adong tutu teanteanan na boi tadingkonon na lao pauseang manang panjaean ni angka inakhonna. Nang pe torop do ra angka ianakhon ni halak Batak naeng mangido marsikola, alai ala ni keterbatasan ni natoras gabe diboto lungun, sotung putus di tongan dalan manang diparalangalangan gabe torop halak mangaranto manjalahi ngolu. Adong doi na diboan ni donganna, tondongna, manang dongan sahuta naung parjolo mangaranto. Gabe sitotas nambur nasida tu angka na dihutana.

Na naeng dohonon ima lungun ni roha ni na toras maradophon angka ianakhonna, rade paborhathon angka anakhonna intap ni gogona. Molo timbo sitasita ni ianakhonna, ndang diorai alai didok boto lungun, unang sai todo na so tolap gogo. Nang pe, toho na didok ni halak Batak: Anakhonhi do hamoraon diau, digogo pe mansari, arian nang botari, lao pasingkolahon gelengna. Alai intap na tolap gogo do. Alai realistis do marpikir, na hansit do mandanggurhon na soada, songoni ma na paborhat inakhon mandungdung sitasita na boi doi intap ni tardungdung. Margogo ijur bari lao mansari, mangggutgut sira pe diula asa adong bohal papunguonna sitongoson tu inakhonna jala rade sahat tu na manggade asal sahat ianakhonna tu na tinuju ni roha.

Disi do porlu naeng ma angka ianakhon mamboto lungun ni natorasna. Ndang olo manjua na toras molo mangido marsikola inakhonna, tudia pe taho, aha pe jurusan na pinangido intap ni gogona sai na bahenonna do, maminjam, manggade sahat tu padondonhon hauma nang ladang pe diula asal ma sikola jala marhite parsikolaan i boi mandungdung hamajuon inakhonna.

Mansai porlui dipodahon, adong do anak naso umboto lungun ni roha. Adong jumoanghu natoras na paborhat anakna marsikola. Parjolo, jumpanghu do sahalak na toras di Bandara, huboto sian huta do natorasna, tudia hamu inang ningku, naeng pataruhon sikola do tu Universitas, holan uang masuk nunga saratu juta lobi, asing dope uang semester dohot parkosanna dohot haporluan na asing. Ido ninna pangidoanna. Hudodo roha ni inantai marungkil do natorasna mangoloi pangidoan ni anaknai alai ala tanggung jawab ni natorasi ingkon oloan asa sikola satimbotimbona. Jala adong haporseaonna mandok sai pasingkopon ni Debata do bohalna.

Adong du muse jumpanghu sada keluarga, nunga talu dua hali mambuat tu Akmil, sai talu godang do biaya tusi latihan ninna dohot angka na asing alai ala ingkon tusi ninna bah diparduketduketi natorasna. Pola targade hamu asa boi masuk Akmil hape so tulus.

Marragam ma tutu hamaolon ni adopan ni natoras laho mangoloi sitasita ni ianakhon, alai sada do na hinirim ni natoras ima siboto lungun nian anakhonna. Ndang hea mangholit manang manjua natoras dipangidoan ni iakhon laho mandungdung sitasita ni rohana.

Poda on na mandok: boto lungun tondingku, poda na mangjitim di pangantusion dohot partohaon na na patut sian inakhon maradophon na toras. Ai aha pe tutu pangidoan ni ianakhon intap na tolap ulahonon ni natoras doi. Alai marhita pandohan boto lungun, diigil sian ianakhon roha na roalistis jala roha mangantusi. Angkup nii molo dipodahon boto lungun na manungguli doi asa unang masa sogot ginjang nintoha songon panindangion ni halak Israel na manonahon: ai hatoban do ompunasida na jolo di Misir, alai ala ni tangan ni Jahowa dilehon di nasida tano na napu, diargahonnasidai jala diingot nasida mangaradoti Patik ni Debata, asa martua jala leleng mangolu di tano na ni lehon ni Jahowa tu nasida. Gabe bangso na tarpasupasu jala gabe pasupasu tu portibion. Molo halak Israel marpanindangi marsundutsundut, tama do ra nang halak Batak mamodahon jala mamemehon panindangion ganup natoras asa diboto inakhonta lungun, parjuangan dohot angka pangalaman ni natoras asa ingot nasida, adong gogo mangarahi hamajuon jala unang masa be songon parnaliahapan na paet na dibolus ni natorasna.

Tabe sian panurat
Pdt Nekson M Simanjuntak

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

KEBAHAGIAAN ORANG BENAR

  Kotbah Minggu Exaudi Minggu, 12 Mei 2024 Ev. Mazmur 1:1-6 KEBAHAGIAAN ORANG BENAR Selamat Hari Minggu! Sahabat yang baik hati, kotbah ming...